Wie geïnteresseerd is in de geschiedenis van zijn of haar familie doet aan stamboomonderzoek of genealogie. Meestal begint het thuis met familie tijdens visites of een verjaardag. Dan komen de verhalen los en de vragen. Met wie was tante Truus ook al weer getrouwd, was Kees nu een kind van ome Gerrit of niet en waar zijn ze naar toe geëmigreerd? Ontdek het leven van je voorouders, waar woonden ze en wat was hun beroep? Allemaal zaken waar een geïnteresseerde in zijn familie mee te maken krijgt en uiteindelijk een antwoord op wil.
Mensen die in familiegeschiedenis zijn geïnteresseerd zijn lid van de interesse-groep HCC!genealogie van de Hobby Computer Club (HCC). Deze actieve groep organiseert op zaterdag 18 oktober a.s. alweer haar 9e landelijke genealogiedag. Dit jaar in samenwerking met het Gelders Archief in Arnhem.

Tienduizenden Nederlanders onderzoeken hun familiegeschiedenis. Voor beginners zijn er altijd vragen als: ‘Hoe start ik een onderzoek naar mijn voorouders?’ en ‘Welke mogelijkheden biedt het internet daarbij en welke computerprogramma’s kan ik gebruiken?’ De bijeenkomst in Arnhem is een rijke en afwisselende dag waar men zich kan oriënteren en op weg geholpen kan worden. Er is een genealogische informatiemarkt met alles over genealogische computerprogramma’s waar producenten van deze programma’s startende stamboomonderzoekers en andere belangstellenden graag op weg helpen en er hun programma’s demonstreren.
Daarnaast zijn er rondleidingen, een presentatie van digitale bevolkingsregisters en lezingen. Een prachtige kans om met onderzoek te beginnen of om zich in een nieuwe hobby te verdiepen, waarvoor ervaren genealogen aanwezig zijn. Of waar men met collega-genealogen ervaringen en gegevens kan uitwisselen. Studiezaalmedewerkers van het Gelders Archief zijn aanwezig om genealogische en historische onderzoeksvragen van bezoekers te beantwoorden. Verder zijn een aantal genealogische en erfgoedorganisaties en lokale/regionale HCC-afdelingen present.

Lezingen
Na de officiële opening door Fred van Kan, directeur Gelders Archief en Cees Heystek, voorzitter van HCC!genealogie worden er ’s-morgens en ’s-middags twee lezingen gegeven. Fred van Kan behandelt het onderwerp ‘Waar hobby en wetenschap hand in hand gaan. Genealogie als basis voor historisch onderzoek’ en Lennert Savenije, historicus en onderzoeker bij de Radboud Universiteit Nijmegen geeft een lezing met als onderwerp ‘Vriend noch vijand. Harmanus Hondius: wethouder in Nijmegen, commissaris in Gelderland (1943-1945) ‘.

Maand van de geschiedenis
Deze dag is ook uitermate geschikt voor het archief om in de eigen regio de bevolking te informeren over wat er in het archief te vinden is en om hen te enthousiasmeren.
Het Gelders Archief maakt van deze gelegenheid gebruik door zich te presenteren op deze Open Dag in het kader van de landelijke ‘maand van de geschiedenis’. Het thema van dit jaar is: ‘Vriend en Vijand’. Dit jaar vinden er verschillende herdenkingen plaats die veel raakvlakken hebben met dit thema. Zoals de herdenking van de Eerste Wereldoorlog en Operation Market Garden die in september werd herdacht. En ‘Misschien hebben we altijd een vijand nodig om vrienden te maken of zou het ook anders kunnen?’

Voor iedereen
“Wij zien al jaren een stijgende belangstelling in familiegeschiedenis”, zegt Cees Heystek, voorzitter van HCC!genealogie. “Dat komt ook door de inmiddels zeer populaire tv-programma’s als ‘Brieven boven water’ en nog meer ‘Verborgen verleden’ die de familiegeschiedenis van bekende Nederlanders belichten. Weliswaar heeft niet iedereen beroemde of beruchte voorouders, maar dat maakt een hobby als deze er niet minder interessant en leuk op.” Juist mensen die net geïnteresseerd zijn geraakt in de geschiedenis van hun familie, of eens willen zien hoe je daar achter kunt komen is deze dag een uitgelezen mogelijkheid. Leden van de interessegroep wijzen iedereen, gratis graag de weg hoe een onderzoek te beginnen en wat daarbij van belang is. Heystek: “Waar begin je, waar moet je naar toe, welke websites zijn van belang en hoe bewaar ik uiteindelijk de gevonden informatie”, allemaal vragen waarop je volgens HCC!genealogie op 18 oktober in Arnhem een antwoord op kunt krijgen.

Voorlopige lijst van deelnemers
Nationaal: HCC!genealogie met Stamboom.nl en WieWasWie, Aldfaer, CBG, Coret Genealogie, Genealogisch Erfgoed, HuMo-gen, NGV met GensDataPro, Plaatsengids, Pro-Book, Pro-Gen en Reunion.
Regionaal: HCC!Arnhem, HCC!Apeldoorn, Gelders Archief, Gelders Erfgoed en het Overkwartier van Gelre.
Internationaal:FamilySearch, Geneanet Nederland, MyHeritage Nederland met Family Tree Builder.

Datum en plaats
Zaterdag 18 oktober 2014 van 10:00 – 16:00 uur in het Gelders Archief, Westervoortsedijk 67-D, 6827 AT Arnhem.
Zij die met eigen vervoer komen dienen voor de navigatie het adres Mercatorweg 20 Arnhem te gebruiken.
Voor parkeren en route, kijk hier: http://www.geldersarchief.nl/bezoek/routebeschrijvig/eigen-vervoer

FLAT EARTH,  de eerste lange speelfilm van filmmaker en beeldend kunstenaar Monique Verhoeckx, is op 28 september in première gegaan tijdens het Nederlands Film Festival. In de hoofdrol talentvol acteur Joris Smit.

FLAT EARTH is een experimenteel filmdrama over de jonge veteraan Senior die als krijgsgevangene gedwongen werd te werken aan de aanleg van de Thailand-Birma Spoorlijn en zijn inmiddels bejaarde zoon Junior, een kampkind tijdens de Japanse Bezetting.

De binnenwereld van de familie van de filmmaakster  vormt  het uitgangspunt voor de film.  Associatieve beelden, archiefmateriaal en visuele effecten vullen de hiaten van wat ongezien en ongezegd blijft voor de buitenwereld. Monique Verhoeckx  onderzocht de complexe relatie tussen vader en zoon, door zich als derde generatie uit te spreken met deze film. 

“De geheime wereld van het posttraumatisch stress syndroom is de wereld van mijn familie. In het leven van mijn opa en mijn vader, beiden oorlogsgetroffenen uit Nederlands-Indië, was en is het verleden altijd aanwezig in het heden. De echo van onuitgesproken oorlogservaringen weerklinkt in stilzwijgen, woede en angst”.

In FLAT EARTH wordt de stilte doorbroken als de gevolgen van het oorlogsverleden van Senior en zijn zoon Junior zichtbaar worden gemaakt. Zijn onvermogen om de ervaringen uit het verleden onder ogen te zien stuurt de herinneringen en associaties van de hoofdpersoon Senior met brute kracht. Langzaam dringt de kijker door in de belevingswereld van deze jonge veteraan. Een wereld die onder druk komt te staan als hij ongewild geconfronteerd wordt met beelden van zijn krijgsgevangenschap aan de Thailand- Birma  Spoorlijn. Senior en zijn inmiddels bejaarde zoon Junior, gespeeld door de vader van de filmmaakster zelf, zijn in hun gedachtewereld steeds op zoek naar de bevrijding van een onontkoombaar verleden. Door zich uit te spreken probeert Senior zijn woede en onmacht te boven te komen en vrede te sluiten met zijn zoon en met zichzelf. Een poëtische verbeelding van een getraumatiseerde familie.

Begin 2015 zal Flat Earth door Cinema Delicatessen in de bioscoop worden gedistribueerd.

Joods Historisch Museum toont het onbekende verhaal van joden in Nederlands-Indië

Het Joods Historisch Museum presenteert van 13 oktober 2014 tot en met 8 maart 2015 de tentoonstelling

Selamat Sjabbat. De onbekende geschiedenis van joden in Nederlands-Indië.

De expositie neemt de bezoeker mee naar het einde van de negentiende eeuw, de koloniale tijd, de oorlog in de Pacific en de naoorlogse situatie. Unieke historische objecten, foto’s en interviews onthullen ontroerende verhalen. Het hedendaagse joodse leven in Indonesië is begin 2014 gefotografeerd door Pauline Prior.

Het is voor het eerst dat er in een tentoonstelling aandacht wordt besteed aan het joodse leven in Nederlands-Indië en Indonesië, een relatief onbekend deel van de Nederlandse en joodse geschiedenis. Na de oorlog werden de Indische herinneringen overschaduwd door de Sjoa. De afgelopen decennia neemt de belangstelling voor de Tweede Wereldoorlog in de Pacific toe. Het aantal joden in de voormalige kolonie Nederlands-Indië is altijd beperkt gebleven. De joden kwamen uit verschillende landen. De Nederlandse joden, de grootste groep, woonden verspreid over de hele Indische archipel, met name op Java, Sumatra en Celebes (Sulawesi). Joden afkomstig uit Irak, ook wel ‘Bagdad-joden’ genoemd, woonden vooral in Soerabaja en vormden daar een hechte gemeenschap. Ook joden uit Midden- en Oost-Europa vestigden zich in Indië. Later kwamen daar enkele honderden vluchtelingen bij, uit o.a. Duitsland, Oostenrijk en Palestina. De reden om naar Indië te gaan was voor zowel joden als niet-joden vaak dezelfde: de carrièremogelijkheden die de kolonie bood in een tijd dat de banen in Europa schaars waren. In Selamat Sjabbat (Maleis-Hebreeuws voor de wens ‘vredige sjabbat’) is aandacht voor onderwerpen als het familie- en religieuze leven, de Japanse overheersing en de interneringskampen.

Verschillende memorabilia uit de Japanse interneringskampen, waaronder een geborduurd boek waarin een moeder het dagelijkse leven in het kamp voor haar zoontje vastlegde, zijn te zien. Ook de Bersiap-periode (het begin van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijd) en joodse dienstplichtigen die na de oorlog naar Indië werden gestuurd komen aan bod. Vandaag de dag is het jodendom geen erkende godsdienst in het overwegend islamitische Indonesië. Er zijn dan ook maar weinig joden die hun godsdienst openlijk kunnen belijden. Fotograaf Pauline Prior, die al vaker foto’s in opdracht van het Joods Historisch Museum maakte, is het gelukt om begin 2014 beelden te maken van het joodse leven in Indonesië anno nu. De tentoonstelling zal vanaf de opening ook online te zien zijn via www.jodeninnederlandsindie.nl. Ter gelegenheid van de tentoonstelling brengt het tijdschrift Misjpoge een themanummer uit over joden in Nederlands-Indië. De uitgave is gemaakt in samenwerking met het JHM en het Menasseh ben Israel Instituut.

Humphrey de la Croix
Inge Dümpel

For the fourth time since 2011 IndischHistorisch.nl editors Humphrey de la Croix and Inge Dümpel was given the opportunity to introduce the Berkeley students visiting the Benelux countries because of their study travel abroad, into the backgrounds of the culture and history of the Indo-Europeans (Indos) of the former Netherlands Indies. With thanks to professor Jeroen Dewulf the enthusiastic organizer and companion of the students. It’s an event we are always looking forward to.

Humphrey’s lecture was entitled: ‘The Indos of the Netherlands Indies. Indo-Dutch immigrants in a post- colonial diaspora’.
Inge’s lecture was about the Japanese occupation of the Netherlands Indies and the war of Indonesian decolonization. She explains their impact on the Eurasians or Indo-European (Indos) population.
Link to the article:
http://www.indischhistorisch.nl/derde-pagina/berkeley-partner/berkeley-pages-berkeley-students-meet-indischhistorisch-nl-in-amsterdam-july-16th-2014/

Margot Hengst en Manon Denijs hebben een filmportret gemaakt van de Indische Dick van Logchem.

Portret van een strijdbare Indo: Dick van Logchem

“Dick van Logchem was een jongen die op wonderlijke wijze wist te overleven in een wereld die van de een op de andere dag niet meer bestond. Een wereld die een oorverdovende stilte achterliet van schaamte, woede, bedrog en ontkenning. Dick van Logchem worstelt zich na een intensieve behandeling in centrum 45 door de stilte heen en zet zijn strijd voort in Den Haag. Dit is de wereld van Dick van Logchem, waarin ik in mijn zoektocht naar een vergeten stuk geschiedenis, een stem wil geven aan de stilte die zich ook in mij heeft voorgedaan.

Aan de hand van de levensgeschiedenis van Dick van Logchem gaan wij op zoek naar de verhalen van het toenmalige Nederlands-Indie. De verhalen die omhuld in stilte nooit zijn verteld.”
Ga naar het artikel:
http://www.indischhistorisch.nl/tweede/oorlog-en-bersiap/oorlog-en-bersiap-daarom-moest-ik-het-doen-de-ongebaande-paden-van-dick-van-logchem-een-indische-jongen-die-na-de-oorlog-heeft-doorgevochten-voor-de-belangen-van-de-indische-oorlogsgetroffenen/

In de reeks levensverhalen van naar de Verenigde Staten geëmigreerde Indo;s is nu dat van Harley Driessen aan de beurt. Het eerste deel vindt u onder de titel onder de specials ‘Amerindo’.
Titel artikel: Amerindos 8. Harley Driessen. Van Semarang naar San Lorenzo (1).

Vandaag gepubliceerd onder het thema Sociale geschiedenis: ‘De stille kracht van Indische waringins en Gelderse lindebomen’
Auteur: Ton van Naerssen.

Indischen zijn vertrouwd met verhalen over geesten, stille krachten en goena goena (zwarte kunst). Brachten zij daarmee iets vreemds mee naar Nederland?
De schrijver heeft daar Indischen naar gevraagd.

Ton van Naerssen is tot aan zijn pensioen verbonden geweest aan de Radboud Universiteit bij de Vakgroep Sociale geografie. Zijn terrein van onderzoek waren de stedelijke problematiek in Zuid-Oost Azië en internationale migratie.
Hij was mede-auteur van het boek ‘Gelders blauw. Indisch leven in de provincie’. Deze publicatie is gebaseerd op interviews met Indische Nederlanders van de tweede en derde generatie woonachtig of opgegroeid in Gelderland. Dit artikel is het zevende hoofdstuk.

Meer informatie over het boek:
Titel: ‘Gelders blauw. Indisch leven in de provincie’
Uitgave van: BnM uitgevers
Plaats en jaar van uitgave: Nijmegen 2007
ISBN: 978-90-77907-30-6

Het geloof in geesten en bovennatuur in Indonesië is eigenlijk niet anders dan het geloof in Gelderland in de zomereik bij de Sint Walrickkapel in Overasselt. De lapjes stof afbinden in de boom zou koorts voorkomen
Foto: Pieke Hooghoff

Nederlands-Indië en de Eerste Wereldoorlog. Deel 1. Jaren van onzekerheid en grote veranderingen.

Nederland was als neutraal land geen deelnemer aan de Grote Oorlog. Maar door de ligging nabij de oorlogvoerende landen Groot-Brittannië, Duitsland en Frankrijk raakte het conflict ons land direct. Hetzelfde gold voor Nederlands-Indië dat grensde aan de invloedssferen van diezelfde landen. Door zeeblokkades, verbod op verhandelen en transport van verschillende belangrijke producten werden de handel tussen Nederland en Indië direct hard getroffen. Ook de handel in het algemeen zakte in. Nederland kreeg te maken met schaarste, Indië met overschot aan productie waarvoor de Westerse afzetmarkten waren weggevallen.
In Nederlands-Indië kwam ook een nationalistische beweging opzetten. Dit raakte ook de positie van de Indo’s die beseften waar ze stonden in de koloniale samenleving. Namelijk tussen Europeanen en Indonesiërs in. Deze laatsten waren intussen door toegang tot scholing concurrenten geworden op de arbeidsmarkt.
De jaren van de Grote Oorlog moeten ruimer worden gezien in de sociale, economische en politieke ontwikkelingen van de eerste twintig jaar van de twintigste eeuw. Zekerheden waren ineens onzekerheden geworden: qua werk, welvaart en de toekomst van de koloniale positie waaraan de Indo’s een aanvankelijk gunstige Europese status hadden te danken.  

Onder het thema ‘Sociale geschiedenis’: nogmaals de Indische Partij van Ernest Douwes Dekker, opgericht 25 december 1912. Vanwege haar radicale ideeën, Indië voor de Indiërs’ en onafhankelijk, verbood het koloniaal bestuur de partij en stuurde de partijtop bestaande uit Ernest Douwes Dekker, Tjipto Mangoenkoesomo en Soewardi Soerjaningrat in september 1913 naar Nederland als bannelingen. Voor straf dus.
Douwes Dekker was daarmee een vroeg soort ‘repatriant’. Anders dan de repatrianten uit de jaren veertig en vijftig viel hem een wat warmere ontvangst ten deel. Niet door Nederlandse autoriteiten, maar door vrienden en politieke geestverwanten.
http://www.indischhistorisch.nl/tweede/sociale-geschiedenis/sociale-geschiedenis-voor-straf-naar-nederland-ernest-douwes-dekker-als-vroege-repatriant-in-nederland/