Jubileumjaar 2015
15 augustus 2015 is het 70 jaar geleden dat er een einde kwam aan de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië en daarmee voor het Koninkrijk der Nederlanden.
In de loop der jaren zijn er tijdens de herdenkingen door bekende, bijzondere en mooie mensen, ontroerende voordrachten gehouden, gedichten voorgedragen en liederen gezongen. Deze spreken nog altijd tot de verbeelding en mogen niet verloren gaan.
De Stichting Herdenking 15 Augustus 1945 presenteert op 15 augustus 2015 een lustrumboek waarin zij een overzicht geeft van de herdenkingen van de afgelopen jaren.
Het geheel wordt ingeleid met een korte geschiedenis van de oorlog in Zuidoost-Azië en van het herdenken daarvan in Nederland. Ook is er een overzicht van alle oorlogsgraven in Zuidoost-Azië.
Het boek verschijnt in september 2015. In het boek wordt ook de herdenking van 2015 opgenomen. Aan koning Willem-Alexander wordt op 15 augustus een dummy-exemplaar aangeboden. Het definitieve boek zal zijn aangevuld met foto’s die op die dag zelf nog worden genomen.
ISBN 9789460223952
“Als mensen praten over de Tweede Wereldoorlog, gaat het vaak over het bombardement op Rotterdam, de hongerwinter of de geschiedenis van verzet en vervolging. Maar voor veel landgenoten speelde de Tweede Wereldoorlog zich duizenden kilometers verder af, als gevangene in kampen op Java of Sumatra, als dwangarbeider in Thailand of Birma of in moeilijke omstandigheden tijdens en direct na de Japanse bezetting. Die geschiedenis is ook mijn geschiedenis. Mijn vader, zijn toenmalige vrouw en mijn oudere broer en zussen zaten in Japanse kampen. Door de verhalen van mijn vader en gezinsleden draag ik de geschiedenis van mijn familie in Indonesië voor altijd met mij mee.
De Indische oorlogsslachtoffers hebben lang moeten strijden voor erkenning en voor kennis en begrip van hun oorlogsverleden. Toen zij repatrieerden was Nederland vooral bezig de brokstukken van een verwoestende oorlog in Europa op te rapen. Maar de erkenning is er gekomen. In 1970 was er voor het eerst een nationale herdenking van de oorlog in Azië en vanaf 1980 vond deze jaarlijks plaats. Nu in 2015, 70 jaar na de Japanse capitulatie, is 15 augustus een begrip. De herdenking neemt een belangrijke plaats in te midden van al die bijzondere momenten waarop wij stilstaan bij de Tweede Wereldoorlog. Het is een onlosmakelijk onderdeel geworden van de herdenking van de oorlog in ons land. Dit boek laat dat zien. Het bevat al die verhalen, soms droevig, soms tot nadenken stemmend, soms hoopgevend. Het is een boek om te koesteren en geregeld open te slaan. Want door in contact te blijven met het verleden en de slachtoffers van toen te herdenken, blijven wij ons bewust van de offers die zijn gebracht en van de ultieme betekenis van vrijheid.”
Eindelijk duidelijkheid! Wat in november 2014 als een hamerstuk werd aangemerkt leverde discussie op over de straatnaamgeving van een nieuwe wijk in Nijmegen. Dat stelde een besluit over de naamgeving naar Indische Nijmegenaren onverwacht uit.
Die discussie is wat betreft de keuze voor Indische straatnamen nu beëindigd met instemming van het oorspronkelijke voorstel vanuit de Indische gemeenschap. Met veel dank in het bijzonder aan onze redacteur Pieke Hooghoff die zich extra hiervoor heeft ingespannen.
De “nieuwe” wijk ligt pal zuidoostelijk van de brug ‘De oversteek’ en westelijk van de oude woon- en industriewijk Waterkwartier. Vanuit deze wijk is bezwaar gemaakt tegen het voorstel van burgemeester en wethouders waarin een deel van de nieuw wijk (onder de projectnaam ‘Koningsdaal’ straatnamen zou krijgen vernoemd naar Indische Nijmegenaren. Het bezwaar richtte zich niet tegen deze straatnamen maar de wijkraad van het Waterkwartier zag in de plannen voor de nieuwe wijk geen verwijzingen terug naar Romeins Nijmegen, het industriële verleden, en naar de haven en het water.
De besluitvorming heeft de gehele formele gang doorlopen. Op 18 maart 2015 agendeerde de gemeenteraad het nieuwe voorstel van B&W voor de vergadering van 2 april 2015. Toen is het voorstel aangenomen met nieuwe opdrachten die het college later dit jaar invult. De naamgeving naar Indische Nijmegenaren zoals voorgesteld is volledig overgenomen. Ze worden wel geen lanen meer genoemd maar straten.
De straten worden vernoemd naar de volgende personen: Wilhelm Linnemann, 1895-1968, militair cartograaf Albert Antonius Trouwborst, 1928-2007, antropoloog Jozef Wardenaar, 1935-2002, organisator Indische activiteiten Ernst Ferdinand Portier, 1916-2008, dwangarbeider Birma-Siam spoorlijn en verzetsstrijder Johanna Maria Carolina Kloppenburg-Versteegh, 1862-1948, kruidengeneeskundige en schrijfster Jan Napoleon Nieraeth, 1916-1993, organisator Indische activiteiten Jacobus August Hompe,1917-2000, Indoloog
IndischHistorisch.nl zal dit jaar biografieën samenstellen van deze Indische Nijmegenaren en op de website publiceren.
Op zaterdag 28 februari 2015 gaat de muziektheatervoorstelling KRUIT! van DeltaDua in première. KRUIT! is het vergeten verhaal uit de gedeelde geschiedenis van Nederland en de Molukken: de Molukse opstand in 1817 geleid door volksheld Pattimura. Hierbij werd het Nederlandse gezin Van den Bergh in Fort Duurstede afgeslacht. Alleen de kleine Jean Lubbert overleefde de nachtmerrie. Deze Jean Lubbert voegde op zijn 63e levensjaar de naam ‘Van Saparoea’ toe achter zijn achternaam ‘Van den Bergh’. Dit gebaar en de roman van de Nederlandse schrijver Johan Fabricius over het leven van deze jongen vormen de inspiratiebronnen voor KRUIT!
KRUIT! Het vergeten verhaal
16 mei 1817: Honderden goed bewapende opstandelingen bestormen onder leiding van de Molukse volksheld Pattimura het Nederlandse fort Duurstede op het eiland Saparoea, waar de Resident Van den Bergh met zijn familie bescherming heeft gezocht. De rebellen slachten op gruwelijke wijze iedereen af. Alleen Jean Lubbert, de zesjarige zoon van de Resident, overleeft de nachtmerrie.
KRUIT! begint geruime tijd na de moord op het gezin. De historische figuren komen samen op de plek des onheils. In het fort dat nooit is opgehouden met huilen, wordt het verleden ontrafeld.
Is Pattimura een volksheld, nationalist of volksmenner? En waarom voegde Jean Lubbert op zijn 63e levensjaar ‘Van Saparoea’ toe achter zijn Nederlandse achternaam? Alle personages worstelen met de vraag of verzoening uiteindelijk mogelijk is.
Foto: Jean van Lingen
Het gedeelde verleden tussen Nederland en haar voormalige koloniën zoals de Molukken, is nog steeds pijnlijk actueel. Onbegrip en boosheid verhitten vaak de publieke discussie, terwijl kennis over het verleden ontbreekt. KRUIT! legt een voor velen onbekende geschiedenis bloot en maakt duidelijk waar de onvrede met de koloniale overheersers vandaan kwam: de meedogenloze jacht op specerijen, vooral op de kruidnagel, dat het ‘zwarte goud’ werd genoemd.
Foto: Jean van Lingen
De roman De schreeuw van de witte kakatoe van Johan Fabricius is inspiratiebron voor KRUIT!. In KRUIT! komen Molukse traditionele rituele zang, Tifa-Totobuangklanken, klassieke muziek en hedendaagse westerse muziek samen.
Regie, artistieke leiding Anis de Jong Tekst Frank den Os Spel Alex Lekatompessy, Nel Lekatompessy, Matthias Maat, François Pical Zang Julya Lo’ko Muziek Alain Eskinasi, Rudy Tuhusula Toneelbeeld Silvana Nicoletta
KRUIT! wordt mede mogelijk gemaakt door Fonds Podiumkunsten, VSBfonds, Prins Bernhard Cultuurfonds, Moluks Historisch Museum, Lira Fonds, Janivo Stichting
Regisseur Anis de Jong: “Wat mij intrigeerde was dat de echte Jean Lubbert in zijn manuscript beweert dat hij niets meer weet van de moord op zijn familie, zijn leven in de kampong en de verzorging door Maria. Wel beschreef hij gedetailleerd zijn belevenissen na aankomst in Surabaya en de bootreis naar Nederland. Des te wonderlijker is zijn verzoek om ‘Van Saparua’ aan zijn naam toe te voegen. Hierdoor is zijn familie tot op de dag van vandaag verbonden met het drama van 1817.”
Tekstschrijver Frank den Os: “Mijn moeder is geboren in Ambon. Toen zij in 1948 terugkwam naar Nederland was er nauwelijks oor voor de oorlogsverhalen uit Nederlands-Indië. Dat fascineert me: ons koloniale verleden behoort amper tot het collectieve geheugen. Hoewel de Pattimura-opstand in de Molukken jaarlijks wordt herdacht en gevierd, kennen Nederlanders hun eigen geschiedenis niet. Dat is niet alleen jammer, maar kan onbedoeld ook culturele spanningen veroorzaken.”
Speeldata 2015 do 26 feb 20:00 Theater de Cameleon Amsterdam www.decameleon.nl try-out
vr 27 feb 20:00 Theater de Cameleon Amsterdam www.decameleon.nl try-out
za 28 feb 20:30 Zaantheater Zaandam www.zaantheater.nl première
vr 6 mrt 20:15 Theater de Tamboer Hoogeveen www.detamboer.nl
za 7 mrt 20:30 Theater Castellum Alphen a/d Rijn www.theatercastellum.nl
za 14 mrt 20:30 Theater de Cameleon Amsterdam www.decameleon.nl
za 11 apr 20:15 Theater Hof 88 Almelo www.hof88.nl
zo 19 apr 14.30 Museum Bronbeek Arnhem www.museumbronbeek.nl
za 16 mei 19.30 Pattimura Park Ambon Indonesië o.v.b.
za 23 mei 19.30 Erasmushuis Jakarta Indonesië o.v.b.
wo 3 jun 20.30 Tong Tong Fair Den Haag www.tongtongfair.nl
zo 7 jun 14.30 Tong Tong Fair Den Haag www.tongtongfair.nl
Reacties bezoekers op social media
Dantes Patti Latu: Goedemorgen …. wij waren in uw premiere voorstelling. Erg goed gespeeld!!
Jose Eldering: “Wat een mooi stuk!”
Edwin Allang: Delta Dua blijft het verhaal vertellen, chapeau.We hebben genoten!
Very Patty: Via deze mail wil ik DeltaDua complimenteren.
Dank voor een geweldige opvoering van Kruit. Ik heb met plezier en bewondering gekeken hoe de cast met veel passie op het podium stond. Mooi om te zien dat er ook jonge en nieuwe talenten zo kunnen opstaan. In dit stuk zie je de verbinding tussen heden, verleden en toekomst. Het biedt vensters om een beeld te krijgen, wat mensen nu kan leiden om zich niet te identificeren met de dominante samenleving en zich dienstbaar te stellen voor andere (politieke) idealen.
Sem Usmany: Vanuit Abu Dhabi allen een mooie première in het Zaantheater ik heb gisteren genoten in de cameleon.
Ingrid Florence Kippuw: Spreekt voor zich…!!!! Wat een krachtige energie werd daar neergezet. En vooral de historie van het vergeten verhaal dat wordt vertaald door de acteurs en actrices. Best wel trots op ze.
E.C. Sasabone: Wat een mooie première: verdiend groot applaus voor de cast van KRUIT!
Suzanna Mangar: Ik vond het heel indrukwekkend… Goede cast! Goed gespeeld!
Monica M. Schwab Heb genoten. Zat op puntje van mijn stoel.
Stichting DeltaDua Stichting DeltaDua is het enige Moluks-Nederlandse muziektheatergezelschap in Nederland. Zij vindt haar inspiratie in de ontstaansgeschiedenis van de Molukken, de gedeelde koloniale geschiedenis met Nederland en de komst van Molukkers naar Nederland.
Between 1945 and 1965 almost the entire Indo-European community of the former Netherlands Indies, the later Republic of Indonesia, left their land of birth. This was not a free choice as president Soekarno started bashing the Western and especially the Dutch elements in his young state almost collapsing as a result of his disastrous social and economic policy. In order to withstand the disintegrating power of communism and muslim groups, he had to find a common ennemy. The Indos considering themselves as a mixed ethnic group and who before the war often did not emphasize their indigenous descent, now have become the ennemy.
For most Indos leaving Indonesia meant their Indonesia seized their country and all they possessed. Thanks to their perseverence, good education, will power and ability to accomodate Indos managed to building up a new life in their patria the Netherlands or in the other countries.
It was not always easy and now the stories are reveiled about the ‘cold’ treat when arriving in the Netherlands, the not paid salaries and pensions when Indos were POW’s during the war, and last but not least the loans of the Dutch government for the housing and furniture.
But to the Indos feel themselves a people in diaspora? This first of two articles tries to give some answers.
Petitioning The Japanese Embassy in Washington D.C.
This petition will be delivered to:
The Japanese Embassy in Washington D.C.
Inez Hollander United States 2,160 Supporters
Here is our open letter to filmmaker Angelina Jolie in which we, The Indo Project (http://www.theindoproject.org/) initiate a counter petition as an answer to the petition started in Japan, to ban Angelina Jolie’s movie UNBROKEN. We encourage people to sign to stop the continued effort of Japan to deny and censor its war record and crimes.
Open Letter to Angelina Jolie,
Prior to the release of your movie Unbroken which depicts, among other things, the circumstances of a Japanese POW camp, the news broke that your movie might be banned from being distributed and screened in Japan. Japanese nationalists have already collected 8,000 signatures in a petition to ban the movie, and Hiromichi Moteki of the Society for the Dissemination of Historical Fact has questioned the movie’s credibility and called the film immoral, racist and demonic.
We at The Indo Project (http://www.theindoproject.org/) question Mr. Moteki’s sources and hope he’s aware of the list of the many war crimes the Japanese committed in the period 1937-1945. Has he ever read up on the Nanking Massacre and the other massacres, the building of the Burma railway line or the Bataan Death March? Official Japanese war crimes include torture (including water boarding), use of chemical weapons, forced prostitution (comfort women) and forced labor (romusha). WWII statistics of casualties are tricky and controversial but if we have to mention one number, Mr Moteki can check the US Navy Department Library for himself. While the total number of American service men (93,941) in German POW camps experienced a 1% death rate, US service men (27,465) interned in Japan and Southeast Asia, had a 38-40% mortality rate.
We at The Indo Project all had relatives in Japanese internment camps and life was exceedingly harsh: starvation, excruciatingly long train rides in box cars without food or water, withholding of food and medication, forced labor, torture, death marches— we have heard it all in our families. A denial of the war crimes represented in the movie is a denial of the atrocities perpetrated against our family members who rest in war cemeteries and mass graves all over Indonesia, killed, directly or indirectly, by the Japanese army.
The war in Asia has been underrepresented in movies and books, and sadly, generations of Japanese schoolchildren still may not know what their grandfathers did in the war as Japan’s role in WWII has been denied and pushed under the rug for generations. This denial has now been compounded by name calling, which, in our view, is compelling testimony of how nervous some Japanese factions are about being found out in a movie that shows the excessive cruelty of some Japanese officers. By banning the movie in Japan, the Japanese miss yet another opportunity of educating their children about the Japanese war record.
We applaud you, Mrs. Jolie, for pointing your cameras at the war experience in Asia. By doing so, you honor our grandparents and fathers and mothers who perished in Japanese internment camps and prisons. Your hero in the movie, Louis Zamperini, survived to tell his tale to Laura Hillenbrand and you, and in the telling of his story, it has become our story too.
We want to endorse your movie by starting a counter petition, signed by the survivors (POW’s, civilian internees of the Japanese camps) descendants and other family members or friends of those who could not sign for themselves because they died under the Japanese regime. We petition Japan to stop all forms of censorship and show the movie, and we commit to supporting the movie by taking family and friends to see it together.
Asal Oesoel Website over Indische familiegeschiedenis & genealogie
Sinds oktober 2014 is de website Asal Oesoel – subsite van de Indische Genealogische Vereniging (IGV) – online.
Asal Oesoel is een initiatief van de redactie van De Indische Navorscher (DIN), het jaarboek van de IGV. De inhoud van Asal Oesoel is gericht op Indische familiegeschiedenis en genealogie. Via diverse rubrieken worden bezoekers van de website meegevoerd naar de wereld van families die ooit in Nederlands-Indië hun thuis hadden.
Voorbeelden van rubrieken zijn:
‘Genealogie’, waarin genealogieën van (kleinere) Indische families worden gepubliceerd.
‘De Indische roots van…’, waarin telkens een bekende Nederlander centraal staat, gecombineerd met een genealogisch overzicht (kwartierstaat) van de Indische voorouders.
‘Vergeeld Portret’, waarin prachtige familieportretten centraal staan uit de tijd van Tempo Doeloe (± 1870-1920).
‘Uit de Indische kranten’, waarin ingegaan wordt op opvallende berichten die destijds in de Nederlandsch-Indische kranten verschenen.
En een column van redactielid Liselore Rugebregt, waarin zij o.a. schrijft over de zoektocht naar haar Indische familiegeschiedenis.
De redactie moedigt bezoekers van Asal Oesoel aan om eigen bijdragen en foto’s in te sturen ter publicatie op de website.
Voor meer informatie en inzendingen kan contact opgenomen worden met de redactie via: redactie@igv.nl.
Altijd op de hoogte blijven van recente publicaties op Asal Oesoel?
Via de website kan ingeschreven worden op een mailinglist.
Graag brengen wij u op de hoogte van de komende evenementen in het kader van de tentoonstelling Selamat Sjabbat. Zoals wellicht al bekend presenteert het Joods Historisch Museum van 13 oktober 2014 t/m 8 maart 2015 de tentoonstelling Selamat Sjabbat. Deze tentoonstelling vertelt het onderbelichte verhaal van de joden in Nederlands-Indië. De expositie neemt de bezoeker mee naar het einde van de negentiende eeuw, de koloniale tijd, de oorlog in de Pacific en de naoorlogse situatie. Unieke historische objecten, foto’s en interviews onthullen ontroerende verhalen. Het hedendaagse joodse leven in Indonesië is begin 2014 gefotografeerd door Pauline Prior. Het is voor het eerst dat er in een tentoonstelling aandacht wordt besteed aan het joodse leven in Nederlands-Indië en Indonesië, een relatief onbekend deel van de Nederlandse en joodse geschiedenis.
Evenementen kalender
Workshop Genealogie Zondag 18 januari 2015, 14.30 uur
In de televisieserie Verborgen Verleden proberen bekende Nederlanders te achterhalen wie hun voorouders zijn en waar zij vandaan kwamen. Opvallend vaak leidt de zoektocht naar Nederlands-Indië, het huidige Indonesië. Vermoedt u ook een Indische familiegeschiedenis, wilt u weten hoe het precies zat met uw voorouder in Indië over wie spannende verhalen de ronde gaan of ben je benieuwd wie de personen op die oude familiefoto zijn, geef u dan op voor de workshop Familiegeschiedenis (genealogie) in het Joods Historisch Museum.
Onder begeleiding van medewerkers van de Indische Genealogische Vereniging (IGV) maakt u kennis met de basisbeginselen van genealogisch onderzoek en Indische familieonderzoek en zet u een eerste stap in het uitzoeken van de eigen familiegeschiedenis in voormalig Nederlands-Indië. De workshop staat in het teken van verhalen uitwisselen, wegwijs worden in diverse bronnen en zelf actief aan de slag gaan. De workshop wordt ingeleid door genealoog en archiefmedewerker Harmen Snel (Stadsarchief Amsterdam) en Roel de Neve (IGV). De workshop is een aanzet tot verder familieonderzoek. U wordt gevraagd van te voren al een aantal gegevens uit te zoeken en aan te leveren.
Locatie: Auditorium JHM Toegang: entreebewijs Joods Cultureel Kwartier Deelname workshop: entreebewijs Joods Cultureel Kwartier + 5 EUR (aanmelding vooraf verplicht) Aanvang: 14.00 uur Doelgroep: Deze workshop is toegankelijk voor iedereen met een (vermoedelijke) voorouder uit voormalig Nederlands-Indië. In het bijzonder voor degenen met een joods-Indische achtergrond.
Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden via evenementen@jhm.nl. Voor deelname aan de workshop is er een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Mocht u niet actief deelnemen dan bent u eveneens van harte welkom om het evenement bij te wonen.
Table Ronde Selamat Sjabbat
zondag 15 februari 2015 14:00
Discussiemiddag rond het thema ‘oral history’.
In het kader van de tentoonstelling Selamat Sjabbat organiseert het JHM in samenwerking met het Indisch Herinneringscentrum en FramerFramed een discussiemiddag rond het thema ‘oral history’.
Aan het woord komen mensen van de eerste, tweede en derde generatie joodse Indische Nederlanders na WOII. Zij laten aan de hand van een persoonlijk object zien hoe zij verbonden zijn met de geschiedenis in Nederlands Indie en brengen op deze wijze de expositie tot leven.
In kleine groepjes wordt u langs deze persoonlijke verhalen geleid en uitgenodigd uw eigen verhaal, foto of object aan de exposite toe te voegen.
Tot slot zal samen met betrokkenen en wetenschappers die de naoorlogse geschiedenis van Nederlands-Indië en Indonesië hebben onderzocht, worden gesproken over de invloed van mondelinge overlevering op de gangbare geschiedschrijving.
Meerdere details volgen.
Het Indisch Herinneringscentrum is het Indisch geheugen voor de toekomst. Het houdt de herinnering levend aan de gebeurtenissen tijdens de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië en de daaropvolgende dekolonisatie. Deze hadden een grote impact op de levens van Indische Nederlanders. (www.indischherinneringscentrum.nl)
Framer Framed wil de ontwikkeling van kennis en expertise op het gebied van interculturele processen in hedendaagse kunst bevorderen. Na vijf jaar lang een reizend programma te hebben georganiseerd langs diverse culturele instellingen in Nederland is Framer Framed sinds 2014 neergestreken in De Tolhuistuin in Amsterdam. Mei 2014 opende Framer Framed de expositieruimte in het geheel verbouwde Paviljoen van de Tolhuistuin. (www.framerframed.nl)
Locatie: Auditorium Joods Historisch Museum Toegang: Gratis op vertoon van uw entreebewijs voor het Joods Cultureel Kwartier Aanmelden gewenst: evenementen@jhm.nl Aanvang: 14.00 uur
Indische middag Zondag 1 maart 2015, 14.30 uur
Programma nog niet bekend.
Voor het 51e Nijmeegse canonvenster schreef ik in begin 2012: “Nijmegen heeft zich sterk gemaakt voor fraaie en zinvolle uitbreiding naar Noord-Nijmegen, de Waalsprong, een project dat ik zeer kan waarderen. In 2000 heb ik de geschiedenis van Indische Nijmegenaren 1900-1940 beschreven in de publicatie Bandoeng aan de Waal. Dit boek is reeds lang uitverkocht, maar is bekend onder Indische Nijmegenaren en belangstellenden. De verhalen van de Indische Nijmegenaren die ik sprak waren bijzonder en roerend. Om de betrokkenheid van Indische Nederlanders van Nijmegen te laten zien, is aan de Commissie Straatnaamgeving van de Gemeente Nijmegen het voorstel gedaan in het nieuwe stadsdeel namen van Indische Nijmegenaren aan straten toe te wijzen. Het voorstel is in 2008 aangenomen, maar door de economische crisis is de bouw vertraagd en nog niet gestart.”
Straten worden vernoemd naar Indische Nijmegenaren
Met de nieuwbouwplannen voor het Waalfront kan de vurige wens voor het toewijzen van straatnamen voor Indische Nijmegenaren en bij hete Indische betrokkenen, doorgang vinden. Na jaren van bouwcrisis kan er weer gebouwd worden op een mooie plek aan de Waal. Het plan Waalfront is opgebouwd uit zes verschillende deelgebieden, elk met een eigen karakter en sfeer. De beoogde buurt heeft nog geen definitieve naam. De locatie is op de zuidelijke oever en direct oostelijk van de nieuwe brug ’De Oversteek’ uit 2013 waarmee de stad naast de “oude” brug van 1936 en de spoorbrug met een derde brug de twee oevers van de Waal met elkaar verbindt.
Het thema van de Maand van de geschiedenis 2014 is ” Vriend en vijand. In de meer dan drie eeuwen koloniale overheersing van de Indonesische archipel zijn genoeg momenten te vinden om vijanden en vrienden te detecteren. Het was niet altijd zo zwart wit en standvastig. Vrienden konden vijanden worden en andersom. De VOC wist gebruik te maken van verdeeldheid en heerste uiteindelijk.
Tot aan het einde van Nederlands-Indië en daarna nog blijft de vraag open wie vrienden en vijanden waren. Was er vriendschap tussen Nederlanders en Indonesiërs? De Japanse bezetters in 1942 waren voor Indischen en Nederlanders de duidelijke vijand. Was de Indonesische bevolking de Japanners als haar nieuwe vrienden gaan zien? De gebeurtenissen in de Bersiaptijd lieten zien dat ze de Nederlanders als vijand beschouwde. Vijandige houding van Indonesische kant leidde tot de massale repatriëring of vlucht naar Nederland. Jaren later komen Nederlanders graag naar Indonesië en worden daar als vrienden onthaald vanwege de “nostalgia”. Veteranen van beide partijen zoeken elkaar op als ware het een reünie betreft om mooie herinneringen op te halen. Ten slotte: zijn Nederland als voormalige kolonisator en Indonesië vriendschappelijk met elkaar verbonden? Of is het zoals eeuwen geleden opportunisme (handel) die deze relatie kenmerkt? Tussen de twee landen is er vaak frictie geweest en die zal regelmatig blijven. Zo verkocht Nederland geen tanks twee jaar geleden. Recentelijk dagen nabestaanden van in de Bersiaptijd gedode Indonesiërs de Nederlandse staat en worden in hun geleden schade in het gelijk gesteld. Toch lijkt de band tussen de twee landen niet daaronder te lijden. Maar juist vrienden kunnen toch alles tegen elkaar zeggen?